880 858 877
(22) 375 73 80
(22) 375 73 81
Al. J. Ch. Szucha 8, p. II
00-582 Warszawa
Natychmiastowy nakaz opuszczenia mieszkania i zakaz zbliżania do mieszkania dla sprawcy przemocy domowej
Zmiany zaczęły obowiązywać w listopadzie 2020 roku
Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich sądy powszechne od wielu lat nie są w stanie sprostać instrukcyjnemu miesięcznemu terminowi na rozpoznanie wniosku
o orzeczenie nakazu opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy. Średni okres orzeczenia takiego nakazu to 153 dni. Między innymi z tego względu zdecydowano się na wprowadzenie dodatkowych narzędzi prawnych mających niezwłocznie udzielić ochrony pokrzywdzonym przemocą domową.
„Policjant ma prawo wydać wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, zwany dalej „nakazem”, lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, zwany dalej „zakazem”.”
W dniu 30 kwietnia 2020 roku została uchwalona Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy weszły w życie z końcem listopada 2020 roku. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że nagłe przyspieszenie prac nad tą nowelizacją spowodowane zostało koniecznością przeciwdziałania niebezpieczeństwu, jakie wywołano poprzez regulacje prawne wydane licznie w ostatnich miesiącach na kanwie ogłoszonej epidemii wirusa COVID-19, które to regulacje niejako przy okazji podniosły poziom zagrożenia dla bezpieczeństwa osób pokrzywdzonych przemocą domową, zatrzymując przymusowo społeczeństwo w domach.
Zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2020 r. poz. 218).
Zasadniczą zmianą jest rozszerzenie narzędzi prawnych kontrolowania zachowania sprawcy przemocy poprzez nie tylko (jak dotychczas) możliwość zobowiązania sprawcy do opuszczenia mieszkania, ale także nałożenie zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Dla wyeliminowania wątpliwości rozszerzono także możliwość stosowania nakazów i zakazów, gdy osoba dotknięta przemocą w rodzinie opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie z powodu stosowania wobec niej przemocy w tym mieszkaniu lub członek rodziny stosujący przemoc w rodzinie opuścił wspólnie zajmowane mieszkanie, a także gdy małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu oraz inna osoba stosująca przemoc w rodzinie, okresowo lub nieregularnie przebywa w mieszkaniu wspólnie z osobą dotkniętą przemocą w rodzinie.
Doniosła jest regulacja, iż osoba pełnoletnia, która pozostała w mieszkaniu, przez czas niezamieszkiwania w nim osoby stosującej przemoc w rodzinie, w związku z wydaniem wobec niej nakazu lub zakazu jest obowiązana do ponoszenia opłat za dostawy do tego mieszkania energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych oraz czynsz lub koszty bieżącego zarządzania nieruchomością, chyba że względem niej osoba stosująca przemoc w rodzinie jest obowiązana do świadczeń alimentacyjnych.